จิตรกรรมฝาผนังภาพประวัติพระเจ้าตนหลวง
ภายในวิหารพระเจ้าตนหลวง วัดพระเจ้าตนหลวง
เรียบเรียงโดย พระครูสุนทรธรรมานุรักษ์ (ดวงดี พรหมฺโชโต)
อดีตเจ้าอาวาสวัดพระเจ้าตนหลวง
๑. เชียงแสนในอดีตครั้งหนึ่ง ได้เกิดทุพภิกขภัยพิบัติร้ายแรง จนประชาชนอพยพหลีกหนีเคราะห์ภัยไปคนละทิศละทาง และมีพระเถระรูปหนึ่งเดินธุดงค์มุ่งสู่นครหริภุญชัยเพียงรูปเดียว
๒. พระเถระรูปนั้นคือ พระสิริราชวํโส วัดพระแก้ว พระราชครูพระเจ้าแสนภู ผู้ครองนครเชียงแสน ธุดงค์หลีกเคราะห์ภัยพรหมจรรย์ ระเรื่อยมาจนล่วงถึง ณ ตำบลหนึ่ง พิจารณาเห็นเป็นที่สัปปายะ จึงคิดปักกลดพำนักบำเพ็ญเพียร (ก็คือ ที่ตั้งวัดพระเจ้าตนหลวงในปัจจุบันนี้)
๓. พญาจ๋อม เจ้าเมือง และปู่เขื่อนคำ มาพบเห็นปฏิปทาน่าเลื่อมใส จึงนิมนต์อยู่ เพื่อพัฒนา ณ ที่นี้ ต่อไป
๔. ลุจุลศักราช ๗๒๘ ตรงกับพุทธศักราช ๑๙๐๙ ท่านก็ได้สร้างพระพุทธรูปขึ้นองค์หนึ่ง ขนาดหน้าตักกว้าง ๗.๕๐ เมตร สูงตั้งแต่ฐานถึงพระเมาลี ๙.๕๐ เมตร เพื่อเป็นอนุสรณ์ที่ได้หลีกเคราะห์ภัยมา คนทั้งหลายจึงเรียก พระเจ้าหลีกเคราะห์ หรือ พระเจ้าตนหลวง แล
๖. นานาในโลกล้วนอนิจจัง ซึ่งพระพุทธรูปองค์นี้ก็เช่นกัน เมื่อกาลผ่านไปเนิ่นนาน จากภัยพิบัติต่างๆ เช่น ภัยจากสงคราม เป็นต้น จึงทรุดโทรมปรักหักพังน่าสังเวช
๗. มีผู้คิดจะบูรณะหลายครั้ง มีครูบายาสมุทร ครูบาศรีวิชัย เป็นต้น แต่ไม่สำเร็จ และเมื่อ พ.ศ.๒๔๘๘ พระครูอินทรัตนคุณ และพระอธิการน้อย จึงดำริที่จะสร้างต่อ
๘. และพอถึงวันเสาร์ที่ ๕ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๐๕ จึงเริ่มวางศิลาฤกษ์บูรณะ และบรรจุดวงพระหทัย เมื่อวันจันทร์ที่ ๒๑ มกราคม พ.ศ.๒๕๐๖ เดือน ๑๐ เหนือ แรม ๑๑ ค่ำ
๙. หลังจากบรรจุดวงพระหทัยแล้ว พลบค่ำวันหนึ่ง ก็ปรากฏรัศมีพวยพุ่งจากองค์พระงดงามยิ่ง หลังจากนั้น พระพิรุณก็โปรยปรายพรูพรั่ง ดั่งจะเป็นการรับรู้และอนุโมทนาของเหล่าทวยเทพในสากลจักรวาล
๑๐. ในวันแรม ๑๕ ค่ำ ตรงกับเดือน ๘ เหนือ หรือเดือน ๖ ใต้ ได้จัดให้มีงานประเพณีสรงน้ำประจำปีที่ยิ่งใหญ่ทุกปี
ภาพวาดพระครูสุนทรธรรมานุรักษ์ (ดวงดี พรหมฺโชโต) อดีตเจ้าอาวาสวัดพระเจ้าตนหลวง ผู้รวบรวมเรียบเรียง ประวัตินางแก้ว และประวัติของพระเจ้าตนหลวงทั้งหมด
----------------------
(แหล่งอ้างอิงข้อมูล : จิตรกรรมฝาผนังภาพประวัติพระเจ้าตนหลวง ภายในวิหารพระเจ้าตนหลวง วัดพระเจ้าตนหลวง ได้สร้างขึ้นเมื่อวันที่ ๓ มีนาคม พ.ศ.๒๕๔๑ สิ้นทุนทรัพย์ทั้งหมด ๑๕๓,๒๐๐ บาท)
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ (๓ ครั้ง)