- สมัครสมาชิกเมื่อ
- 2013-1-26
- เข้าสู่ระบบล่าสุด
- 2016-3-21
- สิทธิ์ในการอ่าน
- 10
- เครดิต
- 0
- โพสต์
- 168
- สำคัญ
- 0
- UID
- 10617
|
ต้นฉบับโพสต์โดย NOOKFUFU2 เมื่อ 2013-5-17 00:59  3 Q- W' D+ t& Z6 H& r# ]$ a; t
หลักสูตรปริบัติที่นักเรียนพลังจิต และนักเรียนอภิญญ ...
; B Q, [3 F$ ]8 G- e$ P: mขออนุญาตแสดงความคิดเห็นครับ(จากคนปัญญาน้อยนิด ปฏิบัติก็ยังไม่ถึงไหนอภิญญาก็ยังไม่ได้) จากบทความที่ได้อ่านมีความน่าสนใจมากครับ แต่ผมอาจจะเข้าใจคลาดเคลือนอยู่ จากบทความในคำกล่าวที่ว่า "เพื่อในการปฏิบัติกัมมัฏฐานเป็นไปอย่างก้าวหน้า นักเรียนอภิญญาทุกคนจะต้องศึกษาหลักสูตรปริยัติให้เข้าใจเสียก่อน นักปฏิบัติที่เน้นแต่ปฏิบัติกรรมฐานอย่างเดียว จะเจริญก้าวหน้าในสมาธิได้ช้ากว่า นักปฏิบัติที่ศึกษาปริยัติมาจนเข้าใจแล้ว ค่อยมาเน้นการปฏิบัติกรรมฐานทีหลัง เหตุที่เป็นแบบนี้เพราะ การศึกษาปริยัติเปรียบเสมือนเป็นการศึกษาแผนที่นำทาง ก่อนที่จะเริ่มปฏิบัติ นักปฏิบัติควรทำความเข้าใจกับเส้นทางที่จะมุ่งไปเสียก่อน ควรรู้ล่วงหน้าว่าจะต้องพบเจอกับสิ่งใดข้างทางบ้าง สิ่งใดที่จะเป็นอุสรรคขัดขวางการเดินทาง และจะต้องผ่านด่านทดสอบจิตใจอะไรบ้าง แผนที่ปริยัติถือเป็นกุญแจสำคัญที่จะทำให้นักปฏิบัติรู้เส้นทางที่จะไปถึงจุดหมายปลายทางที่ตนมุ่งหวัง และรู้ถึงสิ่งที่ตนจะต้องประสบล่วงหน้า รู้ที่จะเตรียมใจที่จะต้องฝ่าฟันไปให้ได้ เพื่อให้ได้สำเร็จอภิญญา 5 และ 6 และบรรลุมรรคผลนิพพานในที่สุด (เป็นจุดหมายปลายทางสุดท้าย หรือเส้นชัยของนักเรียนอภิญญาทุกคน)"
2 ^* C1 J7 U* ]% T& A จากบทความดังกล่าวมาข้างต้น ผมก็ยังงงอยู่ ขออธิบายความสงสัยผมอย่างนี้ครับ ผมก็เคยได้ยินมาเหมือนกันว่า หลักของการศึกษา จะมีอยู่สามระดับ คือ ปริยัติ ปฎิบัติ ปฏิเวธ ทั้งนี้จากบทความบอกว่า ให้ศึกษาเรื่องของปริยัติ ก่อน เรื่องนี้ทำให้ผมนึกถึงพระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท เล่ม ๑ ภาค ๒ ตอน ๔ - หน้าที่ 118 ๕. เรื่องพระโปฐิลเถระ [๒๐๘]
6 y8 b/ t4 W3 f" Q* Y; ?; Eข้อความเบื้องต้น
/ Z% w- t$ C1 p! S9 Gพระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภพระเถระ
3 `9 v4 j6 X, U, C! iนามว่าโปฐิละ ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า " โยคา เว " เป็นต้น.6 k. @1 K* w' ` E" L5 c
รู้มากแต่เอาตัวไม่รอด* r2 A& Z) ^! n5 B9 Q7 E: j
ดังได้สดับมา พระโปฐิละนั้นเป็นผู้ทรงพระไตรปิฎกในศาสนาของ- {$ z$ m( T1 T, d, W' t
พระพุทธเจ้า ๗ พระองค์ บอกธรรมแก่ภิกษุ ๕๐๐ รูป. พระศาสดา/ S$ l# W r. A% e+ \9 |6 d$ P" O
ทรงดำริว่า " ภิกษุนี้ ย่อมไม่มีแม้ความคิดว่า ' เราจักทำการสลัดออก( |3 {0 K: Z0 N/ F! U; T
จากทุกข์แก่ตน; เราจักยังเธอให้สังเวช."
; w# K2 D7 H* L% n) R# ~จำเดิมแต่นั้นมา พระองค์ย่อมตรัสกะพระเถระนั้น ในเวลาที่พระ-! Y' A8 j% w% m! L! o$ F4 C2 |
เถระมาสู่ที่บำรุงของพระองค์ว่า " มาเถิด คุณใบลานเปล่า, นั่งเถิด คุณ; x- x3 j8 |) l' p- Y: k+ d
ใบลานเปล่า, ไปเถิด คุณใบลานเปล่า, แม้ในเวลาที่พระเถระลุกไป ก็2 M: K9 Z7 R6 [& l3 E" V8 r4 B' O
ตรัสว่า " คุณใบลานเปล่า ไปแล้ว." พระโปฐิละนั้นคิดว่า " เราย่อม9 a5 _+ m3 B. v
ทรงไว้ซึ่งพระไตรปิฎกพร้อมทั้งอรรถกถา, บอกธรรมแก่ภิกษุ ๕๐๐ รูป: d* o; r1 A, `3 H
ถึง ๑๘ คณะใหญ่, ก็เมื่อเป็นเช่นนั้น พระศาสดายังตรัสเรียกเราเนือง ๆ
8 ?# b9 [( E+ F6 D9 yว่า ' คุณใบลานเปล่า ' พระศาสดาตรัสเรียกเราอย่างนี้ เพราะความไม่มี- [& r7 v6 d/ l+ m6 B( p7 k
คุณวิเศษ มีฌานเป็นต้นแน่แท้." ท่านมีความสังเวชเกิดขึ้นแล้ว จึงคิดว่า
0 a% P6 e+ I8 d0 {& w0 k+ H- F" บัดนี้ เราจักเข้าไปสู่ป่าแล้วทำสมณธรรม" จัดแจงบาตรและจีวรเอง
* A% S" ]/ d- G3 Hทีเดียว ได้ออกไปพร้อมด้วยภิกษุผู้เรียนธรรม แล้วออกไปภายหลังภิกษุ
8 X3 \( W1 S& ]; y6 d: r+ D& kทั้งหมดในเวลาใกล้รุ่ง. พวกภิกษุนั่งสาธยายอยู่ในบริเวณ ไม่ได้กำหนด
2 r2 b Q Q* k! [ท่านว่า " อาจารย์." พระเถระไปสิ้นสองพันโยชน์แล้ว, เข้าไปหาภิกษุ
$ m- E6 Y" |( L; a% g( a" t๓๐ รูป ผู้อยู่ในอาวาสราวป่าแห่งหนึ่ง ไหว้พระสังฆเถระแล้ว
: i2 v# f% x2 W' J7 Sกล่าวว่า " ท่านผู้เจริญ ขอท่านจงเป็นที่พึ่งของกระผม."* a" a: ~% L0 Z2 i* X6 o) m1 L5 X
พระสังฆเถระ. " ผู้มีอายุ ท่านเป็นพระธรรมกถึก, สิ่งอะไรชื่อว่า
" Y ?- ~; o1 ?( l3 l0 K: H4 Sอันพวกเราพึงทราบได้ ก็เพราะอาศัยท่าน, เหตุไฉนท่านจึงพูดอย่างนี้ ?"( W, P# {0 a) x J* w' j
พระโปฐิละ. ท่านผู้เจริญ ขอท่านจงอย่าทำอย่างนี้,$ G9 J; h- S$ M
ขอท่านจงเป็นที่พึ่งของกระผม.% J* _7 c/ q! [/ x' t: L- |6 v# i
วิธีขจัดมานะของพระโปฐิละ 5 `; M/ `. S% c% J, _# q/ T2 E
ก็พระเถระเหล่านั้นทั้งหมด ล้วนเป็นพระขีณาสพทั้งนั้น. ลำดับนั้น8 n! Z: O; D7 F5 @: n
พระมหาเถระ ส่งพระโปฐิละนั้นไปสู่สำนักพระอนุเถระ ด้วยคิดว่า
& z* N9 i/ y' o2 a( u4 B" ภิกษุนี้มีมานะ เพราะอาศัยการเรียนแท้." แม้พระอนุเถระนั้นก็กล่าว5 m1 k* Z6 L7 X% h
กะพระโปฐิละนั้น อย่างนั้นเหมือนกัน. ถึงพระเถระทั้งหมด เมื่อส่ง
. _1 x5 y' j4 Z7 m( A5 k4 Jท่านไปโดยทำนองนี้ ก็ส่งไปสู่สำนักของสามเณรผู้มีอายุ ๗ ขวบ ผู้ใหม่
, w, _; q" _0 C( l, O( a" lกว่าสามเณรทั้งหมด ซึ่งนั่งทำกรรมคือการเย็บผ้าอยู่ในที่พักกลางวัน.
- Y' d( r. i& T: m1 j( q wพระเถระทั้งหลายนำมานะของท่านออกได้ ด้วยอุบายอย่างนี้.( K$ h$ G4 m7 V9 Y' [# z$ K% }0 A) ~
พระโปฐิละหมดมานะ
7 o/ p8 ~2 G1 k3 Vพระโปฐิละนั้น มีมานะอันพระเถระทั้งหลายนำออกแล้ว 3 }5 @* w" P$ w0 `
จึงประคองอัญชลีในสำนักของสามเณรแล้วกล่าวว่า / P1 U3 T7 L" D
" ท่านสัตบุรุษ ขอท่านจงเป็นที่พึ่งของผม."
2 g; c5 c1 W' L0 Tสามเณร. ตายจริง ท่านอาจารย์ ท่านพูดอะไรนั่น, ท่านเป็น- S: R3 ^1 g; Z2 Q
คนแก่ เป็นพหูสูต, เหตุอะไร ๆ พึงเป็นกิจอันผมควรรู้ในสำนักของท่าน
$ F( x' V6 G, s2 m' Z; |9 O' e$ |พระโปฐิละ. ท่านสัตบุรุษ ท่านอย่าทำอย่างนี้, - i0 F2 i% `! i' ]4 {# [
ขอท่านจงเป็นที่พึ่งของผมให้ได้.6 h8 m1 }* Z! z2 a& _; i
สามเณร. ท่านขอรับ หากท่านจักเป็นผู้อดทนต่อโอวาทได้ไซร้, ผมจักเป็นที่พึ่งของท่าน. w5 t; z: R) `* d% a% e
พระโปฐิละ. ผมเป็นได้ ท่านสัตบุรุษ, เมื่อท่านกล่าวว่า ' จงเข้า
' L: J( Q. J6 |+ ]6 [( v6 tไปสู่ไฟ,' ผมจักเข้าไปแม้สู่ไฟได้ทีเดียว./ c; q% s' ]9 ^% ~
พระโปฐิละปฏิบัติตามคำสั่งสอนของสามเณร , I' o5 g# J) U/ s$ c F: {$ o
ลำดับนั้น สามเณรจึงแสดงสระ ๆ หนึ่งในที่ไม่ไกล แล้วกล่าวกะ
5 _, x# x# A- Aท่านว่า " ท่านขอรับ ท่านนุ่งห่มตามเดิมนั่นแหละ จงลงไปสู่สระนี้."
, M* H* z, X) F6 B& [, k2 C0 L7 g# ^จริงอยู่ สามเณรนั้น แม้รู้ความที่จีวรสองชั้นซึ่งมีราคามาก อันพระเถระ5 N8 p! q0 c7 q5 ]- s' w2 M
นั้นนุ่งห่มแล้ว เมื่อจะทดลองว่า " พระเถระจักเป็นผู้อดทนต่อโอวาทได้$ d, e1 W* r4 h, w+ ~8 [
หรือไม่" จึงกล่าวอย่างนั้น. แม้พระเถระก็ลงไปด้วยคำ ๆ เดียวเท่านั้น.
& g( b q' Z6 }( H3 h* v! aลำดับนั้น ในเวลาที่ชายจีวรเปียก สามเณรจึงกล่าวกะท่านว่า " มาเถิด0 v9 E) Y/ d0 e% ~: O
ท่านขอรับ" แล้วกล่าวกะท่านผู้มายืนอยู่ด้วยคำๆ เดียวเท่านั้นว่า " ท่าน
9 G7 Q" m8 L: C( }2 x9 Aผู้เจริญ ในจอมปลวกแห่งหนึ่ง มีช่องอยู่ ๖ ช่อง, ในช่องเหล่านั้น เหี้ย i0 S9 X* }" }4 k0 L3 g
เข้าไปภายในโดยช่อง ๆ หนึ่ง บุคคลประสงค์จะจับมัน จึงอุดช่องทั้ง ๕8 [* f4 k1 M3 K9 F
นอกนี้ ทำลายช่องที่ ๖ แล้ว จึงจับเอาโดยช่องที่มันเข้าไปนั่นเอง; บรรดา+ j1 p F; e: f1 N) N9 N" n1 y5 H
ทวารทั้งหก แม้ท่านจงปิดทวารทั้ง ๕ อย่างนั้นแล้ว จงเริ่มตั้งกรรมนี้ไว้
; p" h3 X2 G% [7 u9 ?# Q5 vในมโนทวาร." ด้วยนัยมีประมาณเท่านี้ ความแจ่มแจ้งได้มีแก่ภิกษุผู้ ( p, P* t' V$ C8 {4 X
เป็นพหูสูต ดุจการลุกโพลงขึ้นแห่งดวงประทีปฉะนั้น. พระโปฐิละนั้น
5 t; U' x8 G8 i8 b% |" A/ mกล่าวว่า " ท่านสัตบุรุษ คำมีประมาณเท่านี้แหละพอละ" แล้วจึงหยั่งลง
) m) K3 k$ @/ [% U1 b- Fในกรชกาย๒ ปรารภสมณะธรรม.
, ]4 u! A' W, }3 ~$ g; O$ vทางเจริญและทางเสื่อมแห่งปัญญา
2 ^% H& W* C8 }) z6 C/ |) b1 Cพระศาสดาประทับนั่งในที่สุดประมาณ ๑๒๐ โยชน์เทียว ทอด
% E) ^. I/ E! q9 bพระเนตรดูภิกษุนั้นแล้วดำริว่า " ภิกษุนั้นเป็นผู้มีปัญญา (กว้างขวาง)
6 \0 o/ j- c- ]+ g$ ?ดุจแผ่นดิน ด้วยประการใดแล; การที่เธอตั้งตนไว้ด้วยประการนั้นนั่นแล) _% d& U% K# @
ย่อมสมควร." แล้วทรงเปล่งพระรัศมีไป ประหนึ่งตรัสอยู่กับภิกษุนั้น6 T+ |. b5 F1 B6 ?, S
ตรัสพระคาถานี้ว่า :-7 @: a% c' l4 z+ W
๕. โยคา เว ชายตี ภูริ อโยคา ภูริสงฺขโย เอตํ เทฺวธา ปถํ ญตฺวา ภวาย วิภวาย จตถตฺตานํ นิเวเสยฺย ยถา ภูริ ปวฑฺฒติ.
5 Z. E2 p ]0 }' T1 N, C" ปัญญาย่อมเกิดเพราะการประกอบแล, ความสิ้นไปแห่งปัญญาเพราะการไม่ประกอบ, บัณฑิตรู้9 i0 d% A$ }- i" g/ q
ทาง ๒ แพร่ง แห่งความเจริญและความเสื่อมนั่นแล้ว พึงตั้งตนไว้โดยประการที่ปัญญาจะเจริญขึ้นได้."/ `& T& D* z1 m' X9 P
จากเรื่องนี้ ทำให้ผมคิดว่าผมเข้าใจคลาดเคลื่อนหรือเปล่า แม้แต่ครั้งพุทธกาล พระพุทธองค์ ท่านจะโปรดใคร ท่านก็จะเลือกบุคคลที่ปฎิบัติอยู่แล้ว ส่วนปริยัต ปฎิเวธ ท่านจะมาแนะนำภายหลัง ผมก็เลยงง แม้แต่ครูบาอาจารย์ เก่าๆท่านก็จะเน้นปฏิบัติ ก่อน แทบทั้งสิ้น ต่อมาท่านก็จะมาให้เรียน ปริยัติ ปฏิเวธ ภายหลัง แม้แต่ปู่ฤาษึลิงดำที่ก้เน้นปฎิบัติ ในความคิดผม ถ้าหากเราเรียนปริยัติก่อนเราก็จะได้แต่สัญญา (ความจำได้หมายรู้) แต่ไม่เข้าใจ ผมอาจมีความรู้น้อยเกินไปด้วยครับ |
|
