- สมัครสมาชิกเมื่อ
- 2013-1-26
- เข้าสู่ระบบล่าสุด
- 2016-3-21
- สิทธิ์ในการอ่าน
- 10
- เครดิต
- 0
- โพสต์
- 168
- สำคัญ
- 0
- UID
- 10617
|
ต้นฉบับโพสต์โดย NOOKFUFU2 เมื่อ 2013-5-17 00:59  7 d2 t2 I2 p, L- [! X0 ^7 A" I
หลักสูตรปริบัติที่นักเรียนพลังจิต และนักเรียนอภิญญ ...
* H- m$ L ]7 j1 {, Qขออนุญาตแสดงความคิดเห็นครับ(จากคนปัญญาน้อยนิด ปฏิบัติก็ยังไม่ถึงไหนอภิญญาก็ยังไม่ได้) จากบทความที่ได้อ่านมีความน่าสนใจมากครับ แต่ผมอาจจะเข้าใจคลาดเคลือนอยู่ จากบทความในคำกล่าวที่ว่า "เพื่อในการปฏิบัติกัมมัฏฐานเป็นไปอย่างก้าวหน้า นักเรียนอภิญญาทุกคนจะต้องศึกษาหลักสูตรปริยัติให้เข้าใจเสียก่อน นักปฏิบัติที่เน้นแต่ปฏิบัติกรรมฐานอย่างเดียว จะเจริญก้าวหน้าในสมาธิได้ช้ากว่า นักปฏิบัติที่ศึกษาปริยัติมาจนเข้าใจแล้ว ค่อยมาเน้นการปฏิบัติกรรมฐานทีหลัง เหตุที่เป็นแบบนี้เพราะ การศึกษาปริยัติเปรียบเสมือนเป็นการศึกษาแผนที่นำทาง ก่อนที่จะเริ่มปฏิบัติ นักปฏิบัติควรทำความเข้าใจกับเส้นทางที่จะมุ่งไปเสียก่อน ควรรู้ล่วงหน้าว่าจะต้องพบเจอกับสิ่งใดข้างทางบ้าง สิ่งใดที่จะเป็นอุสรรคขัดขวางการเดินทาง และจะต้องผ่านด่านทดสอบจิตใจอะไรบ้าง แผนที่ปริยัติถือเป็นกุญแจสำคัญที่จะทำให้นักปฏิบัติรู้เส้นทางที่จะไปถึงจุดหมายปลายทางที่ตนมุ่งหวัง และรู้ถึงสิ่งที่ตนจะต้องประสบล่วงหน้า รู้ที่จะเตรียมใจที่จะต้องฝ่าฟันไปให้ได้ เพื่อให้ได้สำเร็จอภิญญา 5 และ 6 และบรรลุมรรคผลนิพพานในที่สุด (เป็นจุดหมายปลายทางสุดท้าย หรือเส้นชัยของนักเรียนอภิญญาทุกคน)"
! R! p1 N/ }0 G" W จากบทความดังกล่าวมาข้างต้น ผมก็ยังงงอยู่ ขออธิบายความสงสัยผมอย่างนี้ครับ ผมก็เคยได้ยินมาเหมือนกันว่า หลักของการศึกษา จะมีอยู่สามระดับ คือ ปริยัติ ปฎิบัติ ปฏิเวธ ทั้งนี้จากบทความบอกว่า ให้ศึกษาเรื่องของปริยัติ ก่อน เรื่องนี้ทำให้ผมนึกถึงพระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท เล่ม ๑ ภาค ๒ ตอน ๔ - หน้าที่ 118 ๕. เรื่องพระโปฐิลเถระ [๒๐๘] + ]$ U) S- V8 u1 K$ ?3 J
ข้อความเบื้องต้น
7 [1 k. i6 S6 J" qพระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภพระเถระ
4 i3 P) R! u6 ~0 Z+ |/ vนามว่าโปฐิละ ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า " โยคา เว " เป็นต้น." p& @: j* g/ ^/ C; K) W% l2 l$ L
รู้มากแต่เอาตัวไม่รอด1 b& ^: v5 n4 D
ดังได้สดับมา พระโปฐิละนั้นเป็นผู้ทรงพระไตรปิฎกในศาสนาของ
" [8 Z Y) B7 yพระพุทธเจ้า ๗ พระองค์ บอกธรรมแก่ภิกษุ ๕๐๐ รูป. พระศาสดา
; {$ T- B1 t/ W+ p; R* L0 B1 N' M7 mทรงดำริว่า " ภิกษุนี้ ย่อมไม่มีแม้ความคิดว่า ' เราจักทำการสลัดออก
; E% e2 n4 P2 m: F7 l- @จากทุกข์แก่ตน; เราจักยังเธอให้สังเวช."
6 v& }" \- X+ Q1 r& ^จำเดิมแต่นั้นมา พระองค์ย่อมตรัสกะพระเถระนั้น ในเวลาที่พระ-% H% H$ ?" w' G6 \ {$ [! N6 ` S
เถระมาสู่ที่บำรุงของพระองค์ว่า " มาเถิด คุณใบลานเปล่า, นั่งเถิด คุณ5 ?+ S3 G# m) ~' S G
ใบลานเปล่า, ไปเถิด คุณใบลานเปล่า, แม้ในเวลาที่พระเถระลุกไป ก็3 M) [! z$ [2 f3 J0 m8 Q, u
ตรัสว่า " คุณใบลานเปล่า ไปแล้ว." พระโปฐิละนั้นคิดว่า " เราย่อม6 {* U/ T8 G- ?; a) T9 q: z! k
ทรงไว้ซึ่งพระไตรปิฎกพร้อมทั้งอรรถกถา, บอกธรรมแก่ภิกษุ ๕๐๐ รูป" ` J. J, h" c3 G. P
ถึง ๑๘ คณะใหญ่, ก็เมื่อเป็นเช่นนั้น พระศาสดายังตรัสเรียกเราเนือง ๆ
2 L% u6 N, a2 V7 W I4 D& bว่า ' คุณใบลานเปล่า ' พระศาสดาตรัสเรียกเราอย่างนี้ เพราะความไม่มี
2 t. p8 j: t' A/ Xคุณวิเศษ มีฌานเป็นต้นแน่แท้." ท่านมีความสังเวชเกิดขึ้นแล้ว จึงคิดว่า( g% ]2 g; A! h2 l* g
" บัดนี้ เราจักเข้าไปสู่ป่าแล้วทำสมณธรรม" จัดแจงบาตรและจีวรเอง
& |3 J% c1 w; n; p3 w* \5 S# Uทีเดียว ได้ออกไปพร้อมด้วยภิกษุผู้เรียนธรรม แล้วออกไปภายหลังภิกษุ
# {- ^& X) ?2 F- B4 lทั้งหมดในเวลาใกล้รุ่ง. พวกภิกษุนั่งสาธยายอยู่ในบริเวณ ไม่ได้กำหนด
( C* s2 R9 g, g0 m' ~4 r# Vท่านว่า " อาจารย์." พระเถระไปสิ้นสองพันโยชน์แล้ว, เข้าไปหาภิกษุ
1 Q) { S$ [) E, c8 T& Q๓๐ รูป ผู้อยู่ในอาวาสราวป่าแห่งหนึ่ง ไหว้พระสังฆเถระแล้ว* O$ p; I* @8 z; j
กล่าวว่า " ท่านผู้เจริญ ขอท่านจงเป็นที่พึ่งของกระผม."
, R" \8 }( \8 qพระสังฆเถระ. " ผู้มีอายุ ท่านเป็นพระธรรมกถึก, สิ่งอะไรชื่อว่า
5 T" e& p) t5 K1 Xอันพวกเราพึงทราบได้ ก็เพราะอาศัยท่าน, เหตุไฉนท่านจึงพูดอย่างนี้ ?"
4 r$ G+ m* J; h, i: jพระโปฐิละ. ท่านผู้เจริญ ขอท่านจงอย่าทำอย่างนี้,# ~1 j9 h! i) c& o7 n) L+ r' t
ขอท่านจงเป็นที่พึ่งของกระผม.. @) \; H1 W! y! Z6 k% ^- ?9 M
วิธีขจัดมานะของพระโปฐิละ
' i2 L5 \) u& \& u9 u) |ก็พระเถระเหล่านั้นทั้งหมด ล้วนเป็นพระขีณาสพทั้งนั้น. ลำดับนั้น
: _( d' B0 H) V* J0 T$ f* Lพระมหาเถระ ส่งพระโปฐิละนั้นไปสู่สำนักพระอนุเถระ ด้วยคิดว่า
4 S% [% {& |$ B5 B" m: c, b( j" ภิกษุนี้มีมานะ เพราะอาศัยการเรียนแท้." แม้พระอนุเถระนั้นก็กล่าว
/ E4 I; e% W! j% sกะพระโปฐิละนั้น อย่างนั้นเหมือนกัน. ถึงพระเถระทั้งหมด เมื่อส่ง/ P2 }8 Y. ^& P: V: A
ท่านไปโดยทำนองนี้ ก็ส่งไปสู่สำนักของสามเณรผู้มีอายุ ๗ ขวบ ผู้ใหม่
' r [0 l% a5 z! |2 O9 `: B$ Jกว่าสามเณรทั้งหมด ซึ่งนั่งทำกรรมคือการเย็บผ้าอยู่ในที่พักกลางวัน.2 R0 t- D8 d( m" e3 |- w6 u! L8 ], \
พระเถระทั้งหลายนำมานะของท่านออกได้ ด้วยอุบายอย่างนี้., W6 k2 y4 _/ J3 M4 q
พระโปฐิละหมดมานะ
, W# h. M5 O k1 _พระโปฐิละนั้น มีมานะอันพระเถระทั้งหลายนำออกแล้ว 5 d5 [ U3 Y8 N" I5 X
จึงประคองอัญชลีในสำนักของสามเณรแล้วกล่าวว่า
6 V4 F7 S2 W; y2 u( v" D2 l& Z4 _: O3 f" ท่านสัตบุรุษ ขอท่านจงเป็นที่พึ่งของผม."( s) T7 O* z9 z! W
สามเณร. ตายจริง ท่านอาจารย์ ท่านพูดอะไรนั่น, ท่านเป็น
$ f6 _5 b, o# Q( @ k5 c5 Nคนแก่ เป็นพหูสูต, เหตุอะไร ๆ พึงเป็นกิจอันผมควรรู้ในสำนักของท่าน
5 U* a1 q4 k; h" ^+ i% Z+ |พระโปฐิละ. ท่านสัตบุรุษ ท่านอย่าทำอย่างนี้,
) ^: J( v, h' ~1 P* N {/ jขอท่านจงเป็นที่พึ่งของผมให้ได้.( V q/ h; M9 p7 J W9 @; d
สามเณร. ท่านขอรับ หากท่านจักเป็นผู้อดทนต่อโอวาทได้ไซร้, ผมจักเป็นที่พึ่งของท่าน.8 u. J3 X+ P+ i9 p3 ^9 k3 Q/ E
พระโปฐิละ. ผมเป็นได้ ท่านสัตบุรุษ, เมื่อท่านกล่าวว่า ' จงเข้า
) u. {' h1 C- c w. w: jไปสู่ไฟ,' ผมจักเข้าไปแม้สู่ไฟได้ทีเดียว.$ S' C8 E7 B* S6 O4 e Q: ~/ x- w
พระโปฐิละปฏิบัติตามคำสั่งสอนของสามเณร 2 ^6 t; r' R$ `8 O; m
ลำดับนั้น สามเณรจึงแสดงสระ ๆ หนึ่งในที่ไม่ไกล แล้วกล่าวกะ
1 f3 U; _( y! Q4 H/ s! Nท่านว่า " ท่านขอรับ ท่านนุ่งห่มตามเดิมนั่นแหละ จงลงไปสู่สระนี้."9 E) _5 S" @4 b& O9 E, Q$ n
จริงอยู่ สามเณรนั้น แม้รู้ความที่จีวรสองชั้นซึ่งมีราคามาก อันพระเถระ) `; U/ `. Y, F0 [! L
นั้นนุ่งห่มแล้ว เมื่อจะทดลองว่า " พระเถระจักเป็นผู้อดทนต่อโอวาทได้
. @7 S0 b: ~9 e, I2 Mหรือไม่" จึงกล่าวอย่างนั้น. แม้พระเถระก็ลงไปด้วยคำ ๆ เดียวเท่านั้น.% X# q) Z' h ~9 H3 [/ O
ลำดับนั้น ในเวลาที่ชายจีวรเปียก สามเณรจึงกล่าวกะท่านว่า " มาเถิด8 w9 B! F a8 Z$ z5 E. Q8 U0 V. o- Z
ท่านขอรับ" แล้วกล่าวกะท่านผู้มายืนอยู่ด้วยคำๆ เดียวเท่านั้นว่า " ท่าน
6 F% k9 z! F0 b, U- @$ Fผู้เจริญ ในจอมปลวกแห่งหนึ่ง มีช่องอยู่ ๖ ช่อง, ในช่องเหล่านั้น เหี้ย
5 s% U. n) m9 V/ F2 s' B v. ]8 ^เข้าไปภายในโดยช่อง ๆ หนึ่ง บุคคลประสงค์จะจับมัน จึงอุดช่องทั้ง ๕
; N% m% s9 }2 x9 s( Y+ `นอกนี้ ทำลายช่องที่ ๖ แล้ว จึงจับเอาโดยช่องที่มันเข้าไปนั่นเอง; บรรดา
5 ^) D% C' T# Uทวารทั้งหก แม้ท่านจงปิดทวารทั้ง ๕ อย่างนั้นแล้ว จงเริ่มตั้งกรรมนี้ไว้
2 w% D2 l: ~. n1 w7 Y7 Cในมโนทวาร." ด้วยนัยมีประมาณเท่านี้ ความแจ่มแจ้งได้มีแก่ภิกษุผู้
) f6 O$ @+ G8 q( `1 M2 `4 aเป็นพหูสูต ดุจการลุกโพลงขึ้นแห่งดวงประทีปฉะนั้น. พระโปฐิละนั้น
7 P2 F; y( j+ p( s, {กล่าวว่า " ท่านสัตบุรุษ คำมีประมาณเท่านี้แหละพอละ" แล้วจึงหยั่งลง: G% ~; b+ F; r6 r8 F( o y3 J/ J; R
ในกรชกาย๒ ปรารภสมณะธรรม.4 u: |; C# l9 e& x% T! U
ทางเจริญและทางเสื่อมแห่งปัญญา
9 i2 D& d6 y9 E; B, Fพระศาสดาประทับนั่งในที่สุดประมาณ ๑๒๐ โยชน์เทียว ทอด" o6 Z5 p4 v% z
พระเนตรดูภิกษุนั้นแล้วดำริว่า " ภิกษุนั้นเป็นผู้มีปัญญา (กว้างขวาง)
) ]" L# m! S; `ดุจแผ่นดิน ด้วยประการใดแล; การที่เธอตั้งตนไว้ด้วยประการนั้นนั่นแล
% g5 i5 {4 G! sย่อมสมควร." แล้วทรงเปล่งพระรัศมีไป ประหนึ่งตรัสอยู่กับภิกษุนั้น
+ h( Q; q% j" W6 w* y) d" S% x4 Aตรัสพระคาถานี้ว่า :-
9 W+ G! N1 ]1 T6 a๕. โยคา เว ชายตี ภูริ อโยคา ภูริสงฺขโย เอตํ เทฺวธา ปถํ ญตฺวา ภวาย วิภวาย จตถตฺตานํ นิเวเสยฺย ยถา ภูริ ปวฑฺฒติ.8 \/ j9 _ }4 [/ b$ W" p7 M
" ปัญญาย่อมเกิดเพราะการประกอบแล, ความสิ้นไปแห่งปัญญาเพราะการไม่ประกอบ, บัณฑิตรู้
% u% }( @0 b0 D! |# W) G9 lทาง ๒ แพร่ง แห่งความเจริญและความเสื่อมนั่นแล้ว พึงตั้งตนไว้โดยประการที่ปัญญาจะเจริญขึ้นได้.", H: d$ q1 w# c. d: r) g; N
จากเรื่องนี้ ทำให้ผมคิดว่าผมเข้าใจคลาดเคลื่อนหรือเปล่า แม้แต่ครั้งพุทธกาล พระพุทธองค์ ท่านจะโปรดใคร ท่านก็จะเลือกบุคคลที่ปฎิบัติอยู่แล้ว ส่วนปริยัต ปฎิเวธ ท่านจะมาแนะนำภายหลัง ผมก็เลยงง แม้แต่ครูบาอาจารย์ เก่าๆท่านก็จะเน้นปฏิบัติ ก่อน แทบทั้งสิ้น ต่อมาท่านก็จะมาให้เรียน ปริยัติ ปฏิเวธ ภายหลัง แม้แต่ปู่ฤาษึลิงดำที่ก้เน้นปฎิบัติ ในความคิดผม ถ้าหากเราเรียนปริยัติก่อนเราก็จะได้แต่สัญญา (ความจำได้หมายรู้) แต่ไม่เข้าใจ ผมอาจมีความรู้น้อยเกินไปด้วยครับ |
|
